อำนาจฟ้องที่ดิน สปก 4-01

คดีนี้ โจทก์และจำเลยได้ครอบครองที่ดินมือเปล่า ไม่มีเอกสารใด  ต่อมาทางราชการประกาศให้ที่ดินดังกล่าวอยู่ในเขตปฏิรูปที่ดิน สปก 4-01  ต่อมามารดาโจทก์และจำเลย เป็นผู้มีชื่อใช้ประโยชน์โดยคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมอนุมัติ   และต่อมามารดาโจทก์จำเลยสละสิทธิการใช้ประโยชน์ ที่ดิน สปก 4-01 ก็กลับมาเป็นของ สำนักงานปฏิรูปฯดังเดิมผู้ใดจะเป็นผู้ได้ใช้ประโยชน์ต้องขึ้นอยู่กับคณะกรรมการปฏิรูปฯ

     โจทก์มีอำนาจฟ้องหรือไม่    

ที่ดินพิพาทเป็นที่ดินที่อยู่ในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมซึ่งตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๙(๗) บัญญัติให้คณะกรรมการการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมีอำนาจหน้าที่และความรับผิดชอบในการกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการคัดเลือกเกษตรกร ซึ่งจะมีสิทธิได้รับที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ดังนี้ บุคคลที่จะเข้ามาอยู่ในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมต้องได้รับการพิจารณาและอนุมัติจากคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมก่อน คำพิพากษาฎีกาที่ ๒๓๒๘/๒๕๖๑ 

การที่โจทก์อ้างว่าได้ครอบครองที่ดินพิพาทร่วมกับจำเลย  ต่อมาทางราชการได้ประกาศให้ที่ดินพิพาทอยู่ในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม  โจทก์และจำเลยได้ตกลงกันให้มารดาเป็นผู้ไปแจ้งสิทธิเพื่อขออนุญาตเข้าทำประโยชน์ในที่ดินแปลงพิพาท เมื่อต่อมามารดาได้สละสิทธิการทำประโยชน์ การครอบครองที่ดินก็กลับตกเป็นของสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมใหม่  คำพิพากษาฎีกาที่ 5172/2560

ซึ่งสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมีอำนาจหน้าที่ที่จะจัดให้เกษตรกรที่เหมาะสมได้รับต่อไป จะเห็นได้ว่าการที่จำเลยมีชื่อเป็นผู้ได้รับอนุญาตให้เข้าทำประโยชน์ในที่ดินแปลงพิพาท ก็เนื่องมาจากได้รับการพิจารณาและอนุมัติจากคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการคัดเลือกเกษตรกรโดยชอบแล้ว

            แม้โจทก์จะครอบครองที่ดินพิพาทมาก่อนทางราชการประกาศเขตปฏิรูปที่ดินก็ตาม แต่เมื่อทางราชการประกาศให้ที่ดินพิพาทตั้งอยู่เป็นเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ที่ดินพิพาทย่อมตกเป็นของสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา๓๖ทวิ ซึ่งคณะกรรมการการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมมีอำนาจจัดให้บุคคลใดครอบครอง และทำประโยชน์ ตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการคัดเลือกที่คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมกำหนด การที่จำเลยเป็นผู้มีชื่อได้รับอนุญาตให้เข้าทำประโยชน์ในที่ดินแปลงพิพาท เนื่องมาจากได้รับการพิจารณาและอนุมัติจากคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขในการคัดเลือกเกษตรกร หาเป็นการโต้แย้งสิทธิของโจทก์ไม่   โจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้อง 

ตรินัยน์  โชติเศรษฐ์ภาคิน ( นบ., น.บ.ท. )

ทนายความเพชรบูรณ์ อ.วิเชียรบุรี